Biedronkowo

W jakich przypadkach łuszczycy można stosować efalizumab? Czy wchodzi on w interakcje z innymi lekami stosowanymi w tej chorobie?
Na pytanie odpowiada dr Dorota Bystrzanowska, Klinika Dermatologii AM w Warszawie:

Mamy nową erę leków biologicznych w dermatologii. W leczeniu chorób skóry znalazły zastosowanie przeciwciała monoklonalne, białka fuzyjne oraz rekombinowane białka ludzkie. Działanie tych leków opiera się na jednym z czterech mechanizmów:
1) zmniejszenie liczby patogennych limfocytów T,
2) zahamowanie aktywacji limfocytów T,
3) zmiana dominacji profilu cytokin,
4) blokada aktywności cytokin prozapalnych, głównie TNF alfa.

Terapia biologiczna okazała się skuteczna przede wszystkim w leczeniu łuszczycy zwyczajnej i krostkowej oraz łuszczycowego zapalenia stawów.
Efalizumab (Raptiva, Serono) jest rekombinowanym humanizowanym przeciwciałem monoklonalnym. Mechanizm działania efalizumabu polega na hamowaniu aktywacji limfocytów T. Efalizumab jest polecany w leczeniu umiarkowanej lub ciężkiej postaci przewlekłej łuszczycy plackowatej u chorych po 18 roku życia, którzy przestali reagować na leczenie, mają przeciwwskazania lub nie tolerują innych terapii ogólnoustrojowych zawierających cyklosporynę, metotreksat czy PUVA.
Lek podaje się podskórnie w odstępach tygodniowych. Dawką początkową jest najczęściej 0,7 mg/kg masy ciała w pojedynczym wstrzyknięciu. Następnie podawane są cotygodniowe wstrzyknięcia 1,0 mg/kg masy ciała (maksymalna dawka pojedyncza nie powinna przekraczać w sumie 200 mg). Leczenie trwa 12 tygodni. Powinno ono być jednak kontynuowane tylko u pacjentów, którzy na nie zareagowali. Efalizumab, podobnie jak etanercept i infliksymab, powoduje zwykle szybką odpowiedź kliniczną, bo już w ciągu 4 tygodni od rozpoczęcia terapii. Leczenie efalizumabem prowadzi się jako monoterapię, łączenie z innymi lekami ogólnymi znacznie nasila rozwój immunosupresji. Można natomiast kojarzyć to leczenie ze stosowaniem zewnętrznych kortykosteroidów.
Leczenie etanerceptem, infliksymabem i adalimumabem można kojarzyć z metotreksatem.
Efalizumab jest na ogół dobrze tolerowany. Do rzadkich działań niepożądanych należą: bóle głowy, dreszcze, nudności i wymioty, które zwykle nie powodują przerwania leczenia przez pacjenta. Objawy te szybko ustępują. W pojedynczych przypadkach obserwuje się rozwój infekcji: zapalenie gardła, ucha, spojówek. Lek może jednak zwiększyć ryzyko infekcji, np. gruźliczego zapalenia płuc i wywołać uaktywnienie ukrytych przewlekłych zakażeń. Stąd konieczność przeprowadzenia szczegółowych badań przed rozpoczęciem leczenia. W czasie leczenia preparatem Raptiva zaobserwowano przypadki zaostrzenia łuszczycy, w tym podtypów łuszczycy krostkowej, erytrodermicznej i wysiewnej. W takich przypadkach zaleca się przerwanie leczenia.
Dość problematyczna wydaje się natomiast tendencja do szybkich nawrotów łuszczycy po zakończonym leczeniu efalizumabem. Nagłe zaprzestanie leczenia może spowodować nawrót lub zaostrzenie łuszczycy plackowatej, łącznie z wystąpieniem łuszczycy krostkowej i erytrodermii łuszczycowej.