Biedronkowo

Serwis informacyjny dla chorych na łuszczycę i łuszczycowe zapalenie stawów.

  • Zwiększ rozmiar czcionki
  • Domyślny  rozmiar czcionki
  • Zmniejsz rozmiar czcionki

Terapia promieniowaniem UV - Fototerapia

Email Drukuj PDF
(2 głosów, średnia ocena 5.00 na 5)
Ocena użytkowników: / 2
SłabyŚwietny 

Światło słoneczne oraz promienie UV korzystnie wpływają zarówno na zdrowie psychiczne jak i fizyczne. Ostatnio odkryto, iż wiele rodzajów raka narządów wewnętrznych występuje rzadziej, jeśli organizm wystawiany jest regularnie na działanie słońca.

Promieniowanie UV ma pozytywny wpływ na wiele chorób skórnych, lecz, jak wiadomo, z przesadnym opalaniem wiążą się również określone zagrożenia. Dlatego istotne jest, by nie dopuścić do oparzenia słonecznego, zwłaszcza u dzieci.
Zalecana jest zawsze rozwaga, by wykorzystanie pozytywnego działania światła odbywało się w bezpieczny sposób.

Jedna z zasadniczych różnic między opalaniem a fototerapią polega na tym, iż w tej ostatniej można odpowiednio dozować ilość światła, uniknąć przedawkowania oraz stosować najbardziej w danym przypadku optymalny rodzaj promieniowania UV.

Zwykłe kosmetyczne solaria nie są bezpieczne, gdyż wiążą się z ryzykiem rozwoju czerniaka złośliwego. Jeśli chodzi o względy czysto kosmetyczne, nie powinno wiązać się z nimi żadne ryzyko. Jeśli natomiast mamy do czynienia ze skomplikowaną chorobą skórną, należy liczyć się z niewielkim ryzykiem, jakie istnieje przy każdej kuracji medycznej.

 

Następujące kuracje leżą na pograniczu fototerapii:

 

Klimatoterapia

Helio(thalasso)terapia atmosferycznie filtrowanym światłem słonecznym oraz słoną wodą nad Morzem Martwym w ciągu 4-tygodniowego pobytu z codziennym kilkugodzinnym opalaniem ma wciąż zastosowanie w przypadku wybranych pacjentów z ciężką łuszczycą.

 

Leczenie laserowe

Dermatologiczne leczenie laserowe nie będzie bliżej omawiane, poza wzmianką, iż zaczęto eksperymentować z wysokimi dawkami 308-nm lasera Excimer w leczeniu łuszczycy.

 

Promienie Bucky'ego

Tak zwane ”miękkie promienie rentgena” stosowano wcześniej często przy wielu wskazaniach, lecz obecnie mają one ograniczone zastosowanie jedynie w określonej liczbie kuracji u danego pacjenta ze względu na ryzyko skumulowanego działania mutagennego .

 

PDT

Terapia fotodynamiczna ”PDT”, w której na skórę nakłada się uczulający na światło krem, a następnie naświetla intensywnym źródłem podczerwieni, stosowana jest w przypadku pewnych form rogowacenia słonecznego, najczęściej licznych, choroby Bowena oraz powierzchownych rodzajów raka podstawnokomórkowego.

 

Widoczne światło

Widoczne światło lampy fluorescencyjnej w odpowiedniej armaturze znalazło zastosowanie w leczeniu hiperbilirubinemii noworodków oraz depresji zimowych

 

Historia stosowania fototerapii
Leczenie światłem wywodzi się sprzed 1400 lat p.n.e., gdy Hindusi stosowali wyciągi roślinne do smarowania zmian spowodowanych bielactwem, które następnie wystawiali na działanie słońca, co było formą prymitywnej ”fotochemioterapii”.

Przez setki lat wiele starożytnych kultur stosowało światło słoneczne jako ”helioterapię”, ale dopiero po odkryciu w 1801 r. ultrafioletowego widma światła słonecznego, zaczęto stopniowo i coraz bardziej systematycznie wykorzystywać światło słoneczne jako leczenie bakteriobójcze i zapobiegające krzywicy.
W 1893 r. Duńczyk, Niels Finsen, zaczął stosować skoncentrowane światło słoneczne uzyskane za pomocą soczewek optycznych do leczenia gruźlicy skóry. Później wprowadził ulepszenie w postaci wykorzystania światła elektrody węglowej.

Wskazaniem do leczenia były wówczas w Europie głównie: trądzik, łuszczyca, świąd, syfilis, trąd, pelagra oraz gruźlica, za co Finsen w 1903 r. dostał nagrodę Nobla. W ciągu następnego dziesięciolecia prymitywne światło elektrody węglowej zostało zastąpione bardziej skutecznym światłem lampy kwarcowej, a tym samym zostały stworzone podstawy nowoczesnej fototerapii.

Radiofizyka i biologia

Niektóre różnice między promieniami UVA a UVB:

UVB

UVA

Długość fali w nanometrach

280-320

320-400

Maksymalna dawka rumieniowa w godzinach

24

72

Przechodzi przez szybę okienną

nie

tak

Mediator stanu zapalnego

prostaglandyny

inne

Pigmentacja

melanogeneza

oksydacja

Ochrona przed słońcem

skuteczna i łatwa

trudniejsza

Wpływ na oczy

zapalenie rogówki i spojówki

katarakta

Odpowiedzialne za:

oparzenia słoneczne

fotoreakcje na leki

karcynogenezę

ryzyko czerniaka

 

syntezę witaminy D

zniszczenie spowodowane słońcem np. zmarszczki itp.

 

Widmo promieniowania elektromagnetycznego UV, światła widzialnego i promieniowania podczerwonego IR.

Penetracja skóry przez promieniowanie UV,światła widzialnego i promieniowania podczerwonego IR.

 

PUVA

Psoralen, który był substancją aktywną w wyciągu roślinnym Hindusów, został wykryty w 1947 r., a następnie stosowany w połączeniu ze światłem słonecznym w leczeniu bielactwa. W latach 60-ych XX wieku zidentyfikowano ultrafioletowe aktywne widmo psoralenów. Stworzyło to podwaliny dla wynalezienia lampy fluorescencyjnej z promieniowaniem UV.

Kombinacja psoralenu i UVA, ’terapia PUVA’, stanowiła znaczny postęp w leczeniu bielactwa. Po krótkim czasie kuracja została również przetestowana na pacjentach z łuszczycą.

Następny poważny krok miał miejsce w 1974 r., gdy nowe tuby UVA o wysokiej wydajności umożliwiły rozpoczęcie leczenia chorych na łuszczycę metodą PUVA na dużą skalę. Liczne tuby zostały zamontowane w kabinach do naświetlania całego ciała lub w specjalnych armaturach do leczenia ograniczonych powierzchni skóry, np. rąk lub stóp. Psoralen nanoszono miejscowo na skórę w formie roztworu, jako krem, kąpiel lub podawano go do ustroju.
Wyniki leczenia były uderzające.

Wystąpiły jednak również skutki uboczne i od tego czasu PUVA okazało się być bardziej karcynogenne niż UVB, dlatego też ograniczono liczbę kuracji u poszczególnych pacjentów. Kurację stosują często kliniki dermatologiczne w postaci paru zabiegów w tygodniu przez kilka tygodni.

Dla uzupełnienia można wspomnieć o rzadkiej odmianie leczenia ogólnoustrojowego PUVA: pozaustrojowa fotoforeza ”PUVA krwi” m.in. w przypadku T-komórkowych chłoniaków skórnych.

UVB i UVA

Szerokopasmowe UVB


320 - 290 nm

Zdobywca nagrody Nobla, Niels Ryberg Finsen, zapoczątkował stosowanie fototerapii UVB. W latach 20-tych XX wieku w leczeniu łuszczycy pojawiła się kwarcówka rtęciowa często w połączeniu z dziegciem: Metoda Goeckermana leczenia łuszczycy. Dopiero w 1978 r. powstała bardziej skuteczna lampa o szerokopasmowym UVB. Jest ona spokrewniona z popularnymi wcześniej lampami kwarcowymi.
Zazwyczaj kurację UVB przeprowadza się okresowo po kilka razy w tygodniu w klinikach dermatologicznych. Chorzy na łuszczycę mieszkający z dala od centrów terapeutycznych mają w Danii możliwość pożyczenia lub kupienia prostszej wersji lamp UVB do użytku domowego. W Danii dla przykładu Towarzystwo Łuszczycy wypożycza lampy do użytku domowego.

Długotrwałe skutki uboczne
Znanym długotrwałym skutkiem ubocznym leczenia UVB jest możliwość wystąpienia niezłośliwego raka skóry, jeśli pacjent poddawany był okresowemu leczeniu przez wiele lat. Obliczono, iż 6-tygodniowa terapia w 2 seriach rocznie podnosi ryzyko wystąpienia ”łagodnego raka skóry” do tego samego poziomu, jaki obserwuje się u osób pracujących na zewnątrz, np. rolników czy rybaków, którzy większość czasu przebywają na słońcu. Ponadto większość chorych na łuszczycę wymagającą leczenia chodzi do dermatologa, który może wcześnie wykryć i zacząć leczenie ewentualnych objawów raka skóry lub zmian przednowotworowych. Nigdy nie udowodniono zwiększonego ryzyka wystąpienia czerniaka złośliwego.


Wąskopasmowe UVB


311 nm

Najnowszy znaczny przełom dokonał się w 1988 r., gdy skonstruowano wąskopasmową lampę fluorescencyjną UVB po tym, jak optymalną długość fali dla wyleczenia łuszczycy ustalono na 311 nm.

Wąskopasmowe UVB jest zoptymalizowane dla leczenia łuszczycy i należy wspomnieć, iż zwykłe lampy opalające UVA nie mają żadnego istotnego wpływu na łuszczycę.

Kuracja okazała się skuteczna w tak wielu przypadkach, iż wyparła dużą część bardziej złożonej terapii PUVA nie tylko w związku z łuszczycą, lecz także w wielu innych dolegliwościach skórnych.

Każdy zabieg obejmujący leczenie całego ciała w kabinie do naświetlań trwa zaledwie kilka minut. W przypadku konieczności leczenia rąk i stóp, do tego celu istnieją specjalne lampy. Przy wąskim spektrum UV skóra wytrzymuje większe dawki promieniowania niż przy szerokim spektrum UVB, a przy tym z korzyścią terapeutyczną. Jednocześnie unika się bardziej drażniących i powodujących jedynie rumień promieni krótkich.

Wąskopasmowe UVB stało się z czasem najpowszechniejszą formą fototerapii wielu schorzeń leczonych promieniowaniem UVB.

Różnica między lampą szerokopasmową TL 21 a wąskopasmową TL01.

Lampa szerokopasmowa TL21

UVA

Zwykłe UVA wykorzystywane w solariach kosmetycznych jedynie w ograniczonym zakresie stosuje się w leczeniu dermatologicznym jako monoterapię np. przy atopowym zapaleniu skóry, lecz nowsze i niezwykle kosztowne promienniki UVA1 zyskały w klinikach uniwersyteckich nowe sposoby wykorzystania, np. w leczeniu sklerodermii (twardziny).

Kiedy generalnie należy wziąć pod uwagę fototerapię?

Wiele dermatoz można leczyć światłem. Im większą powierzchnię skóry obejmuje schorzenie skórne, tym większa zasadność rozważenia fototerapii.
Jeśli choroba jest trudna do leczenia innymi metodami, należy wziąć pod uwagę fototerapię.
Tylko przy nielicznych lekach ogólnoustrojowych przeciwwskazana jest terapia UVB, gdyż uczulenie na światło zachodzi głównie w spektrum UVA.
Ze środków miejscowych nie zaleca się jednoczesnego stosowania inhibitorów kalcyneuryny: takrolimusa oraz pimekrolimusa ze względu na podejrzenie rozwoju nowotworu.


Wskazania do leczenia UVB:
Łuszczyca
Atopowe zapalenie skóry (ew. UVA + UVB)
Łojotokowe zapalenie skóry
Inne rodzaje wyprysku włącznie z wypryskiem dłoni
Wielopostaciowe osutki świetlne (zapobiegawczo celem hartowania skóry)
Stan zapalny łupieżu różowego Giberta 
Świąd nerkowy
Świąd wątrobowy
Bielactwo
Pityriasis lichenoides (Przyłuszczyca)
Chłoniak skóry z limfocytów T - Ziarniak grzybiasty (wczesne stadium)
Trądzik
Inne rzadkie schorzenia


Wskazania do leczenia PUVA:
Łuszczyca
Krostkowica dłoni i stóp "PPP"
Atopowe zapalenie skóry
Odporny na leczenie wyprysk dłoni
Chłoniak skóry z limfocytów T - Ziarniak grzybiasty
Bielactwo
Rozległy liszaj płaski
Pokrzywka barwnikowa
Choroba przeszczep przeciwko-gospodarzowi (GVHD) postać przewlekła ze zmianami skónymi
Rozległy ziarniak obrączkowaty
Świerzbiączka guzkowa
Przyłuszczyca
Wielopostaciowe osutki świetlne (zapobiegawczo celem hartowania skóry)
Pokrzywka świetlna (zapobiegawczo)
Inne rzadkie schorzenia.


Wskazania do leczenia UVA1:
Sklerodermia – morphea i acrosklerodermia
Atopowe zapalenie skóry
Pokrzywka barwnikowa
Ziarniak grzybiasty
Eksperymentalnie w rzadszych schorzeniach


Leczenie łuszczycy fototerapią

85 % chorych na łuszczycę reaguje na UVB i stanowią oni największą grupę poddawaną fototerapii.

Kuracja jest szczególnie uzasadniona przy rozległej łuszczycy. Zazwyczaj korzystne jest, jeśli pacjent nie mieszka zbyt daleko od kliniki wykonującej terapię, gdyż wymagana jest pewna liczba zabiegów – często przeciętnie 3 tygodniowo przez 6 tygodni. Z drugiej strony, pacjenci zwykle są wolni od wykwitów przez niemal ½ roku.

Kurację światłem można stosować jako monoterapię, lecz często z powodzeniem może być łączona z innymi terapiami w celu ograniczenia ilości zabiegów. Jako minimum przed fototerapią wszyscy pacjenci powinni smarować się dowolnym kremem nawilżającym, gdyż wzmaga to wnikanie promieni poprzez łuski łuszczycy. W związku z kuracją UVB nie powinno się używać złuszczającej oliwki salicylowej, gdyż kwas salicylowy działa jak środek ochronny przeciw promieniom UVB.

Często obecnie używany miejscowy środek to maść z pochodną witaminy D kalcypotriolem, którą smaruje się raz dziennie, lecz powinna być jedynie stosowana po fototerapii lub wieczorem, gdyż jest rozkładana przez promienie UV.

Czyste preparaty steroidowe w powiązaniu z kuracją może spowodować szybszy nawrót, dlatego powinny być rutynowo unikane.

Ogólnoustrojowo dodatek retinoidów np. acytretyny może przyczynić się do szybszego zdrowienia.

 

źródło - Artykuł opracowany na podstawie materiałów napisanych przez Ove Kristensena.

 


Dziękujemy niżej wymienionym firmom za bezpłatne udostępnienie nam swoich produktów:




Informacje zawarte na tej stronie, są zamieszczone tylko i wyłącznie do celów informacyjnych i mają służyć czytającemu wyłącznie do poszerzenia wiedzy na temat choroby. Opis metod prezentowanych na stronie nie może być podstawą do rozpoczęcia leczenia którąkolwiek z powyższych metod i nie jest namową do zaprzestania obecnego procesu leczenia czy podjęcia leczenia jakąkolwiek inną metodą. Strona nie zawiera porad medycznych – stronę należy traktować jako zbiór informacji o chorobie. Zawartość strony nie może być interpretowana jako porada medyczna.

Forum i Poczta


Forum

Poczta

Biedronkowe nowości i informacje

Ryzyko infekcji wśród chorych na SpA leczonych inhibitorami TNF alfa

Ryzyko infekcji wśród chorych na SpA leczonych inhibitorami TNF alfa

Wyniki długoterminowej obserwacji chorych na osiową spondyloartropatię (axial SpA, axSpA) leczonych...
Co łączy zmarszczkę technologiczną z dermatologią?

Co łączy zmarszczkę technologiczną z dermatologią?

Okazuje się, że dużo. Brytyjscy dermatolodzy są zdania, że zbyt częste używanie smartfonów i tabletów...
Warto jasno wyznaczać cele terapeutyczne w łuszczycy

Warto jasno wyznaczać cele terapeutyczne w łuszczycy

Niemieckie badanie wskazuje, że pacjenci, u których cele terapeutyczne są jasne określane na początku,...
Etanercept u pacjentów z łuszczycą wcześniej leczonych infliksimabem lub adalimumabem

Etanercept u pacjentów z łuszczycą wcześniej leczonych infliksimabem lub adalimumabem

Kanadyjscy naukowcy publikują wyniki pracy, w której określali efektywność leczenia etanerceptem po...
Preferencje dotyczące stosowania leków biologicznych w opinii lekarzy i chorych – wyniki badania ankietowego RAISE*

Preferencje dotyczące stosowania leków biologicznych w opinii lekarzy i chorych – wyniki badania ankietowego RAISE*

Ocena preferencji metod i częstości podawania leków biologicznych w opinii lekarzy reumatologów i chorych...
Długoterminowa skuteczność golimumabu u pacjentów z zapalnymi spondyloartropatiami

Długoterminowa skuteczność golimumabu u pacjentów z zapalnymi spondyloartropatiami

Skuteczność leczenia zapalnych chorób reumatycznych poprawiła się istotnie w ostatnich latach. Złożyło...
Choroby skóry wciąż stygmatyzują i zamykają w domu. Nie bój się ich!

Choroby skóry wciąż stygmatyzują i zamykają w domu. Nie bój się ich!

Skóra to nasza wizytówka. Piękna i zdrowa aż się prosi, by ją odsłaniać. Kiedy choruje, nietrudno wpaść...

Wyszukaj w serwisie

Nowe Dermokosmetyki i Suplementy

  1. Pura Natura Psoristop

    Ocena artykułu: / 0
    piątek, 21 czerwca 2019

    Pura Natura Psoristop łuszczyca egzema - z wyciągiem korzenia mahonii pospolitej do pielęgnacji skóry.

    (8654)
    Więcej…
  2. Dermokosmetyki Nivelium

    Ocena artykułu: / 0
    niedziela, 09 grudnia 2018

    Nivelium MED to specjalistyczny krem dermatologiczny do łagodzenia przebiegu  chorób skóry: AZS, łuszczyca, egzema.

    (11627)
    Więcej…
  3. BIOARP - Dla skóry - naturalnie

    Ocena artykułu: / 0
    piątek, 05 czerwca 2015

    Firma BIOARP promuje powrót do tradycyjnych metod pielęgnacji skóry problematycznej.

    (18885)
    Więcej…

Kto na stronie

Naszą witrynę przegląda teraz 2 gości 
mod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_counter
mod_vvisit_counterDziś558
mod_vvisit_counterWczoraj734
mod_vvisit_counterTen tydzień2798
mod_vvisit_counterOstatni tydzień9457
mod_vvisit_counterTen miesiąc19576
mod_vvisit_counterOstatni miesiąc28238
mod_vvisit_counterWszystkie dni844012

Naszą witrynę przegląda teraz: 2 gości 
Twój IP: 18.208.172.3
 , 
Dziś jest: 28 Mar 2024

Polecamy

Reklama
Reklama