Lukrecja Słodynia (Glycyrrhiza L.) – rodzaj bylin z rodziny bobowatych, występujących w południowej Europie i Azji.
Znana od prawieków w Chinach, Egipcie, Grecji oraz w starożytnym Rzymie. Wierzono, że jej korzeń posiada moc magiczną.
Roślina lecznicza : korzeń lukrecji (Radix Glycyrrhizae lub Radix Liqurttiae) po okorowaniu i wysuszeniu ma żółty kolor i jest bezwonny, jest zielem leczniczym.
Skład chemiczny: Zawiera glicyryzynę nadającą jej specyficzny bardzo słodki smak oraz trójterpeny, flawonoidy, związki kumarynowe, węglowodory, betainę, cholinę, fitosterole.
Działanie: Korzeń lukrecji ma działanie: przeciwskurczowe, moczopędne, przeciwzapalne, przeciwwrzodowe, przeciwalergiczne, gojące, tonizujące, pobudzające krwawienia miesięczne, immunogenne, cytostatyczne, antynowotworowe, wykrztuśne. Stosowany jest w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, przewlekłych nieżytach przewodu pokarmowego, w niektórych chorobach skórnych, w nieżycie jamy ustnej, gardła i oskrzeli. Badania nad lukrecją wskazują na posiadanie przez nią właściwości przeciwrakowych. Stosować ostrożnie i w rozsądnych ilościach ze względu na możliwość wystąpienia objawów ubocznych (zatrzymywanie jonów sodu i wody oraz utratę jonów potasu - grozi to podwyższeniem ciśnienia tętniczego i zatruciem).
Wykorzystywany przez przemysł tytoniowy, spożywczy, farmaceutyczny i kosmetyczny oraz z rzadka przez browary.
Opis.

Bylina dorastająca do 150 cm wys.; łodyga wniesiona; liście nieparzysto-pierzaste; złożone z 9-7 listków; listki skórzaste, lśniące, ciemnozielone, ostro zakończone, jajowate: kwiaty zebrane w długie grona, liliowe z białymi żagielkami; pręcików 10; słupek 1; owoc - strąk. Roślina uprawiana dla celów farmaceutycznych (leczniczych). Dziko rośnie w Azji Mniejszej i w rejonie Morza Śródziemnego.

Surowiec.

Surowcem jest odkorowany korzeń (Radix Glycyrrhizae) z rozłogami. (FP II, III, IV i V) zwany także Radix Liquiritiae; można go kupić w aptekach i w sklepach zielarskich (opak. 50 g). Ekspresówki są mało wartościowe.

Skład chemiczny.

Surowiec zawiera saponiny trójterpenowe (12-15%), których głównym przedstawicielem jest glicyrryzyna (sole potasowe i wapniowe kw. glicyrryzynowego), izoflawony (liquirytygenina i jej 4'-o-glukozyd liquirytyna, chalkon izoliquirytygeniny i jej 4'-o-glukozyd izoliquirytyna), kumaryny (herniaryna, likumaryna, umbeliferon), fitosterole (stigmasterol i beta-sytosterol), cukrowce (mannitol, glukoza, skrobia, sacharoza), garbniki, tłuszczowce, kwasy (likwirowy, jabłkowy), wit. C, aminokwasy, olejek eteryczny, gorycze, żywice, sole mineralne. Silnie słodki smak nadają surowcowi cukrowce oraz glicyryzyna.

Działanie.

Lukrecja działa silnie wykrztuśnie, moczopędnie, rozkurczowo, przeciwzapalnie, przeciwwrzodowo, zatrzymuje jony Na, powoduje utratę jonów K , podnosi ciśnienie krwi, hamuje syntezę prostaglandyn (np. F2-alfa), zmniejsza aktywność pepsyny, zwiększa lepkość śluzu żołądkowego i chroni błonę śluzową żołądka oraz dwunastnicy przed urazami i zakażeniami. Pobudza regenerację nabłonka przewodu pokarmowego. Wskazania: stany zapalne przełyku, żołądka, dwunastnicy i jelit, choroba wrzodowa, kaszel, skurcze jelit, żołądka, dróg oddechowych i przewodów żółciowych, chrypka, katar, zapalenie oskrzeli, płuc, tchawicy i krtani, zaparcia, hiperkalemia. Przeciwwskazania: hipokalemia, hipernatremia, obrzęki, nadciśnienie, zażywanie naparstnicy (Digoxyn !) i leków moczopędnych powodujących utratę potasu, niewydolność nerek i krążenia, ciąża.

Odwar:

2 łyżki lukrecji zalać 2 szkl. wody; gotować 3 minuty; odstawić na 30 minut; przecedzić. Pić 3-4 razy dz. po 100 ml; dzieci ważące 10-15 kg - 15 ml, 20-25 kg - 30 ml, 30-35 kg - 50 ml, 40-45 kg - 57-60 ml, 50-55 kg - 70 ml, 4 razy dz.

Ekstrakt lukrecjowy - Extractum Glycyrrhizae:

4 łyżki korzenia zalać 100 ml wody; gotować (nie uzupełniać wyparowanej ilości wody !) 10 minut; wywar przecedzić przez sito i odstawić w osobnym garnczku, natomiast pozostałą nam masę korzeni ponownie zalać 50 ml wody i znów gotować, ale 5 minut, po czym wywar przelać przez sito; masę korceni odrzucić zaś otrzymany wtórny (drugi) wywar połączyć z wywarem pierwotnym (pierwszym). Oba gotować z dodatkiem 2 łyżek miodu i 1 łyżki gliceryny przez 5 minut. Tak przyrządzony lek zażywać 3-4 razy dz. po 1-2 łyżeczki. Jest bardzo wartościowy.

Rp.
Korzeń żywokostu - 1 łyżka
Korzeń lukrecji - 1 łyżka
Korzeń babki - 1 łyżka
Siemię lniane - 1 łyżka

Surowce wymieszać i zalać 150 ml wody; gotować 10 minut, nie uzupełniając wyparowywanej ilości wody; przecedzić przez gęste sito i otrzymany wywar pierwotny odstawić, natomiast masę roślinną ponownie zalać, ale już 100 ml i gotować 10 minut; następnie oba wywary połączyć, dodać do nich 4 łyżki miodu i 2 łyżki cukru oraz gliceryny i gotować jeszcze przez 5 minut. Na końcu dodać nieco soku z cytryny. Lek zażywać 4 razy dz. po 1-2 łyżeczki. Wskazania: kaszel, nieżyty układu oddechowego, przeziębienie, choroby zakaźne, choroba wrzodowa.
Medyczne zastosowanie lukrecji w zarówno wschodnich jak i w zachodnich kulturach datowane jest na kilka tysiąc lat wstecz. Została ona wykorzystana w pierwszym rzędzie jako środek zmiękczający, wykrztuśny, przeciwkaszlowy i łagodny środek przeczyszczający. Ma tradycyjne zastosowanie jako lek na wrzody układu pokarmowego, astmę, zapalenie gardła, malarię, bóle brzucha, bezsenność i infekcje. Udowodniono wiele farmakologicznych działań substancji korzeniu lukrecji zawierającej m.in. estrogeny, aldosteron, sterydy przeciwzapalne ( jak np. kortyzol).
Działanie lukrecji: przeciwuczuleniowe; antybakteryjne, przeciwwirusowe; i anty Trichomonas (pierwotniaki), antyhepatotoksyczne, antykonwulsyjne, wzmagające wytwarzanie żółci, przeciwrakowy, jako środek wykrztuśny i przeciwkaszlowy. Chociaż farmakologia skupia się na gliceryzynie i kwasie glycyrrhinowym, pamiętać należy, że lukrecja ma wiele innych komponentów, takie jak flawonoidy, które mogą mieć znaczący skutek farmakologiczny.

Lukrecja może zostać zastosowana u każdego: u mężczyzn, kobiet, u dzieci i osób w podeszłym wieku, u ludzi zdrowych i chorych. W opinii tego autora to jest wielki tonik świata. Dla tego powodu poleca lukrecję jako ważny tonik w utrzymaniu systemu mięśniowo-szkieletowego. Zdumiewające działania przeciwzapalne korzenia lukrecji rozciągają się do całego ciała, zarówno części zewnętrznych, jak i do organów wewnętrznych. Nie tylko skóra, ale błony śluzowe obszaru żołądkowo-jelitowego poddają się działaniom uśmierzania i uzdrawiania przy zastosowaniu korzenia lukrecji. Roślina wzmacnia zdolność organizmu, w stawianiu czoła atakowi ze strony realnych czynników chorobotwórczych. Jeśli ktoś szuka toniku o obszernym spektrum ochrony, utrzymującego zdrowie i uzdrawiającego zranienia, nie ma lepszego zioła niż korzeń lukrecji.

Korzeń zawiera glycrrhizin, 50 razy słodszych niż sacharoza, która indukuje produkcję takich hormonów jak hydrokortyzon. To pomaga wyjaśnić jego działania przeciwzapalne, jak również jego rolę w pobudzaniu kory nadnerczy po terapii sterydami. Korzeń może pomóc uzdrowić owrzodzenie żołądka, jest też potężnym środek wykrztuśnym. Działania: przeciwzapalne, antyartretyczne, wzmacniające bodziec dla kory nadnerczy, obniżanie cholesterolu we krwi, uśmierzanie (stanów zapalnych) błony śluzowej żołądka, prawdopodobnie antyuczulające, obnizające temp. ciała (przeciwgorączkowe?), wykrztuśne.

« poprzednia		następna »