Łopian większy (Arctium lappa L.), inne (ludowe) nazwy: łopuch, głowacz, kostropień, topień, rzepy, rzep, dziady – gatunek rośliny dwuletniej z rodziny astrowatych. Występuje w Europie, na Syberii, w Himalajach, Chinach, Japonii, Azji Mniejszej, na Kaukazie, a jako gatunek zawleczony również w Ameryce Północnej i Południowej. Jest pospolity na terenie całej Polski. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy.
Pokrój
Duża roślina zielna, szeroko się rozrastająca. W pierwszym roku wegetacji tworzy różyczkę liściową dużych liści, dopiero w drugim roku z korzenia wyrasta łodyga kwiatowa.
Korzeń
Gruby, mięsisty, białej barwy korzeń dochodzi do 0,5 m długości. Jest silnie rozgałęziony. Ma słaby, nieco nieprzyjemny zapach i słodkawy smak.
Łodyga
Wzniesiona, gruba i mocna łodyga silnie rozgałęzia się. Wyrasta na wysokość nawet do 2 m.
Liście
Liście tworzące się w pierwszym roku w różyczce są duże, sercowate i spodem szarawe. Brzegi blaszki liściowej ząbkowane. Na łodydze też wyrastają liście, ale dużo mniejsze.
Kwiaty
Kwiaty zebrane są w koszyczki. Koszyczki wyrastające na długich szypułkach w górnej części łodygi tworzą wiechę. Bardzo charakterystyczną cechą jest to, ze koszyczki mają od zewnątrz zielone, haczykowate łuski okrywy. Wewnętrzna warstwa okrywy to szczeciniaste plewinki. Fioletowo-różowej barwy, przedprątne kwiaty kwitną w miesiącach VII – VIII. Zapylane są przez owady.
Owoc
Niełupka. Owoce rozsiewane są głównie przez zwierzęta (zoochoria), do sierści których koszyczki kwiatowe przyczepiają się haczykowatymi łuskami okrywy koszyczka.
Biotop, wymagania
Jest pospolity na całym niżu Polski, w górach jest nieco rzadszy i spotkać go można tylko w niższych partiach gór. Rośnie na dobrych glebach, przy drogach, na przychaciach, w zaroślach nadrzecznych. Roślina ruderalna, hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Artemisietalia, Ass. Arctio-Artemisietum
Roślina lecznicza :
Surowiec zielarski : Wykorzystuje się głównie korzenie (Radix Bardanae). Zawierają cukier inulinę, białka, tłuszcze, związki poliacetylenowe, fitosterole, nieduże ilości olejków eterycznych, glikozydy, saponiny, dużo siarki, fosforu, witaminę C.
Działanie : Wykazuje silne działanie antybakteryjne, grzybobójcze, przeciwzapalne. Działa także moczopędnie i napotnie. Zmniejsza wydzielanie soku żołądkowego, zwiększa natomiast wydzielanie śluzów w przewodzie pokarmowym. Dlatego też korzeń łopianu stosowany jest wewnętrznie w leczeniu nieżytów przewodu pokarmowego, w stanach zapalnych dróg moczowych i pęcherzyka żółciowego, w niewydolności wątroby, zaburzeniach przemiany materii. Wykazuje też pozytywne działanie na skórę. Zewnętrznie stosowany jest do leczenia czyraków, trądziku, świądu skóry, łupieżu. Zapobiega również wypadaniu włosów i łupieżowi. Do tych celów najlepiej jest wykonać z korzenia łopianu macerat, odwar lub sok. Macerat można uzyskać za pomocą miksera, lub tarki ręcznej, sok można otrzymać z maceratu przeciskając go przez sitko, lub za pomocą sokowirówki. Maceratem lub szmatką nasyconą sokiem łopianu obkłada się odpowiednie miejsca na skórze.
Zbiór i suszenie : Korzenie wykopuje się już jesienią pierwszego roku wegetacji, gdy roślina nie wytworzyła jeszcze łodygi kwiatowej, lub na drugi rok na wiosnę. Korzeń myje się, suszy, kroi na mniejsze kawałki i suszy w temperaturze 50 – 60 stopni Celsjusza
Ciekawostki
Korzeń łopianu, łodygi i ogonki liściowe są jadalne (na surowo). Można je też kisić,
Indianie Irokezi suszyli korzenie łopianu przy ogniu i gromadzili na zimę. Jedli je po dłuższym moczeniu w wodzie,
W Japonii, Chinach i na Jawie uprawia się go jako warzywo.
W Wielkiej Brytanii z korzenia łopianu w połączeniu z korzeniem mniszka lekarskiego produkuje się orzeźwiający napój sprzedawany w podobnej formie jak inne napoje gazowane np. coca-cola. Funkcjonuje on pod nazwą Dandelion and burdock
Łopian
Arctium lappa

Znane są dwa rodzaje łopianu. Jest to łopian większy, łacińska nazwa Arctium lappa, oraz łopian pospolity - Arctium minus. Łopian należy do rodziny astrowatych. Łopian większy pochodzi z Europy. Obydwa są wielkimi, pospolitymi dwuletnimi ziołami z haczykowatymi przylistkami, które czepiają się ubrań lub futer zwierząt. Łopian większy może osiągnąć wysokośóć do 3m, natomiast łopian pospolity rośnie do wysokości 1.5m.

Początkowo łopian był rekomendowany jako zioło oczyszczające krew. Natomiast zawsze był stosowany w leczeniu różnych, chronicznych chorób skóry, włączając łuszczycę oraz trądzik. Mówi się, że łopian posiada właściwości moczopędne oraz powodujące poty. Żadna z wymienionych właściwości nie została potwierdzona poprzez kliniczne doświadczenia, jak również badania składu chemicznego korzenia łopianu nie wykryły obecności aktywnych składników, które mogłyby mieć wpływ na wymienione wyżej właściwości lecznicze tego zioła. Prawdą jest, że łopian zawiera duże ilości węglowodanu w formie inuliny, razem z małymi ilościami olejków lotnych, oleju tłuszczowego, sacharozy, kwasu taninowego. Interesujące badanie naukowe odkryły obecność około 14 różnych poliacetylenowych związkow chemicznych w świeżym korzeniu łopianu, dwa z nich posiadają bakteriostatyczne (hamujące wzrost bakterii) oraz hamujące wzrost grzyba właściwości. ¦rednie właściwości antybiotyczne i żółciopędne zostały ujawnione w wyciągu z korzenia łopianu. Badania nad liściem i korzeniem łopianu wykryły właściwości hipoglicemiczne i zwiększoną tolerancję węglowodanową u wzorców zwierzęcych.

¦wietnym sposobem na uwolnienie się z kamieni nerkowych lub żółciowych jest picie herbatki z łopianu i kocimiętki. Trzeba w tym celu zagotować 4 szklanki wody i dodać 2 łyżki stołowe posiekanego, świeżego lub suszonego korzenia łopianu. Zmniejszyć ogień i gotować przez około 10 minut pod przykryciem. Następnie zdjąć z ognia i dodać 3 łyżeczki posiekanego świeżego lub suszonego zioła kocimiętki. Zostawić do zaparzenia na około 11/2 godziny. Odcedzić i do każdej szklanki dodać 1 łyżeczkę soku z cytryny oraz pół łyżeczki czystego syropu klonowego lub melasy. Pić powoli. Dokładnie 10 minut później, wypić 1 łyżeczkę oliwy z oliwek. Powtarzać tę dietę trzy razy dziennie. Wspomniana herbatka łagodzi podrażnione tkanki i pomaga w rozdrabnianiu lub częściowym rozpuszczeniu kamieni, podczas gdy oliwa z oliwek działa jako środek nawilżający w łatwiejszym wydalaniu kamieni z organizmu. Jest bardzo ważne, aby nie konsumowac tłustych, smażonych potraw, napojów gazowanych, rafinowanych węglowodanów, jak biała mąka lub biały cukier, czerwonego mięsa i drobiu w czasie tej terapii. W przeciwnym razie całkowity sukces nie może być gwarantowany. Po wypiciu ostatniej szklanki herbatki oraz łyżeczki oliwy z oliwek przed udaniem się na nocny odpoczynek upewnij się, że zasypiasz na prawej stronie z poduszką umieszczoną pod pachą. Niektórzy sądzą, że ta właśnie pozycja przyspiesza wydalanie kamieni z organizmu.

Łopian to wspaniały sposób na oczyszczenie krwi oraz środek na przyspieszenie wydalania toksyn z naszego ciała. Ponieważ korzenie, liście oraz nasiona łopianu są gorzkie, pobudzają one trawienie i pracę wątroby, jak również przyspieszają pracę trzustki. Łopian może być używany w celu polepszenia słabego trawienia, lepszego wydalania gazów, rozładowywania wzdęć, niestrawności. Łopian ma właściwości łagodnego środka przeczyszczającego. Łopian jest skutecznym lekarstwem przeciwko infekcjom bakteryjnym, jak również grzybicznym. Zioło to pomaga w przywracaniu przyjaznej flory bakteryjnej w jelitach. Łopian posiada średnie właściwości moczopędne, poprzez mocz pomaga w eliminowaniu toksycznych substancji z organizmu. Łopian może być używany na zapalenie pęcherza moczowego, zatrzymywanie się wody w organizmie, kamienie, piasek nerkowy. Pity jako gorący wywar, powoduje pocenie się, a co za tym idzie pomaga w eliminacji toksyn z organizmu. Łopian jest stosowany na obniżenie gorączki i należy go brać na samym początku infekcji z gorączką. Nasiona łopianu są skuteczne w leczeniu bolów gardła, zapaleniu migdałków, przeziębień oraz kaszlu. Łopian pomaga w przyspieszaniu wyzdrowienia w takich infekcajch jak odra czy ospa. Łopian również pomaga w obniżaniu poziomu cukru we krwi u ludzi cierpiących na cukrzycę. Korzeń łopianu pobudza macicę, pomagając w regulowaniu miesiączki. Tradycyjnie wywar z korzenia łopianu był stosowany w celu dodania sił kobiecie rodzącej przed, jak i po porodzie.
SUROWCE LECZNICZE

Liście, korzeń, nasiona, owoc.
ZASTOSOWANIE

Historia
Łopian był tradycyjnym lekarstwem na podagrę, goraczkę, kamienie nerkowe. W XVII wieku, Culpeper pisał, "Nasiono jest bardzo zalecane na łamanie kamieni i wydalanie ich przez mocz'.

Zioło oczyszczające
łopian jest używany zarówno w Zachodniej jak i chińskiej medycynie naturalnej jako zioło odtruwające. Nasiona łopianu są używane w celu usuwania toksyn w gorączkach i infekcjach takich jak świnka, odra. Korzeń łopianu pomaga organizmowi eliminować zbyteczne produkty przemiany materii w chronicznych chorobach skóry i zapaleniu stawów.

Problemy skórne
Działanie moczopędne i antybiotyczne łopianu jest pomocne w leczeniu chorób skóry, zwłaszcza tam, gdzie toksyczność jest głównym czynnikiem - na przykład: trądzik, ropień, owrzodzenie, miejscowe zapalenie skóry, egzema, łuszczyca.

Inne zastosowania medyczne
Hantawirus, Zespól szoku toksycznego.
WYSTĘPOWANIE I UPRAWA

Łopian pochodzi z Europy i Azji. Obecnie rośnie w umiarkowanych regionach całego świata. Łopian jest również hodowany w Europie i Chinach i jest rozmnażany z nasion na wiosnę. Nasiona łopianu są zbierane w lecie, a całe zioło jest wykopywane w połowie lata.
BADANIA NAUKOWE

Właściwości antybiotyczne
Badania naukowe w Niemczech (1967) i Japonii (1986) dowiodły, że poliacetyleny, zawarte głównie w świeżym korzeniu łopianu, posiadają właściwości antybiotyczne.

Inne badania naukowe
Łopian posiada przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, moczopędne właściwości. Dzięki właściwościom hipoglikemicznym obniża poziom cukru we krwi. Stwierdzono również przeciwrakowe właściwości łopianu.
SKŁADNIKI

Korzeń/liście: glykozydy, flawonoidy, garbniki, olejki lotne, poliacetyleny, żywice, klej roślinny, inulinę, alkaloidy, olejki aromatyczne.
Nasiona: niezbędne kwasy tłuszczowe, witaminy A i B2.
DAWKOWANIE

Tradycyjni zielarze zalecają branie 2-4ml wyciągu z korzenia łopianu raz na dzień. Jeżeli jest to kapsułka, zawierająca suszony korzeń, zwykle dawka wynosi 1-2gramów trzy razy dziennie. W wielu preparatach ziołowych korzeń łopianu jest łączony z innymi zastępczymi ziołami takimi jak: szczaw kędzierzawy, koniczyna czerwona, przytulia czepna.
SKUTKI UBOCZNE I OSTRZEŻENIA

Użycie korzenia łopianu we wspomnianych dawkach jest ogólnie bezpieczne. Jakkolwiek, korzeń łopianu używany w dużych dawkach pobudza macicę i tym samym powinien być używany z ostrożnością podczas ciąży.
JAK DZIAŁA W ORGANIŹMIE

Dzięki swoim właściwościom moczopędnym łopian stał się naturalnym lekarstwem na podagrę oraz kamienie nerkowe. Łopian jest również używany na bóle reumatyczne. Głównym zadaniem łopianu jest oczyszczanie krwi oraz pomaganie w wydalaniu zbędnych produktów przemiany materii z organizmu. Łopian leczy takie choroby skórne jak łuszczycę, ropień, wrzody, egzemę. Łopian obniża poziom cukru we krwi. Jeden ze składników łopianu wykazał skuteczne właściwości w walce z nowotworami. ¦wieży korzeń łopianu posiada antybiotyczne właściwości, prwadopodobnie dzięki zawartym poliacetylenom. W Chinach łopian jest używany na katar, goraczkę, kaszel, ból gardła, infekcje takie jak: świnka oraz początkowe stadia odry. Łopian pobudza trawienie. Jest dobroczynny dla wątroby. W Chinach używany też na zatwardzenia.
UŻYCIE
KORZEŃ:
WYWAR - Używany w leczeniu chorób skórnych, szczególnie owrzodzeń, czyraków, egzem.
NALEWKA - Używać w połączeniu ze szczawiem kędzierzawym w celu odtrucia systemu trawiennego i pobudzenia trawienia. Wspaniały na kamienie moczowe i piasek nerkowy.
OKŁAD Z PAPKI - Stosować na otwarte wrzody skóry.
PŁUKANKA - Stosuj wywar z łopianu na trądzik i grzybiczne zapalenia skóry jak: grzybica międzypalcowa i grzybica wywołana przez dermatofity.
LIŚCIE:
NAPAR - Pić na niestrawności pokarmowe.
OKŁAD Z PAPKI - Stosować na siniaki i zapalenia skóry.
ZAPARZONY OLEJ - Używać na żylaki.
NASIONA:
WYWAR - Pić na przeziębienia z gorączką, kaszlem, bólem gardła. Na wszelkie wysypki skórne pić łopian zmieszany z fiołkiem trójbarwnym.
KOMBINACJE ZIÓŁ

Łopian jest rzadko używany 'sam' w lekarstwach. Jest on zwykle mieszany z innymi ziołami, np. z mniszkiem lekarskim, w celu zbalansowania jego silnej właściwości oczyszczącej.
OKŁAD Z ŁOPIANU
1 białko, ubite na sztywną pianę
1 liść łopianu

Używając kawałka szmatki, przygotować okład przez połączenie ubitego białka ze zgniecionym liściem łopianu. Okładać miejsce chorobowo zmienione 2 do 3 razy dziennie.

« poprzednia		następna »