DZIURAWIEC - (Hypericum L.)

Drukuj

Dziurawiec (Hypericum L.) – rodzaj krzewów i bylin z rodziny dziurawcowatych liczący około 370 gatunków. Przedstawiciele występują w klimacie subtropikalnym i umiarkowanym, także w górach strefy tropikalnej.
Łodyga
Zdrewniała w dolnej czę
ści. Dorasta od 30 do 60 cm wysokości.
Li
ście
Naprzeciwległe, całobrzegie. Cech
ą charakterystyczną są rzędy małych dziurek, widocznych jeśli patrzy się na liść pod światło (stąd nazwa rodzaju – dziurawiec), są to wewnętrzne zbiorniki z olejkiem eterycznym.
Kwiaty
Zebrane w żółty, najczę
ściej groniasty kwiatostan w szczytowej części rośliny. Rzadziej pojedyncze na szczytach łodyg.
Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum L.) - gatunek byliny należ
ący do rodziny dziurawcowatych. Występuje naturalnie w Europie, zachodniej Azji, północnej Afryce. Zawleczony został do Ameryki Północnej i Południowej, południowej Afryki, Australii i Nowej Zelandii, Japonii. W Polsce pospolity.
Łodyga
Prosto wzniesiona, rozgałęziona w górnej czę
ści, u dołu drewniejąca.
Naga, pełna, z nielicznymi gruczołkami w szczytowej czę
ści i czerwonawo nabiegła. Posiada dwie podłużne, wystające listwy.
Li
ście
Ułożone naprzeciwlegle, siedz
ące, nagie, eliptyczne do równowąskich, długości ok. 3 cm. Blaszka liściowa prześwitująco kropkowana, z gruczołkami na brzegu. W prześwitujących kropkach znajdują się zbiorniki olejków eterycznych.
Kwiaty
Szypułkowe,
średnicy do 3 cm, liczne, zebrane w gęste baldachogrono, osadzone w kątach naprzeciwległych przysadek. Działki kielicha są lancetowate, ogruczolone. Korona pięciopłatkowa, żółta, płatki czarno kropkowane, pręciki liczne. Kwitnie od czerwca do sierpnia, wytwarza dużo pyłku, z którego korzystają owady odwiedzające kwiaty.
Owoc
Wielonasienna torebka pokryta gruczołkami. Nasiona czarne, drobno kropkowane.
Biotop
Ciepłolubne d
ąbrowy, trawiaste zarośla, ciepłolubne murawy, także ubogie. Hemikryptofit.
Ro
ślina lecznicza - jedno z najbardziej znanych ziół, szeroko stosowane w ziołolecznictwie
Surowiec zielarski: Ziele dziurawca (Herba Hyperici) - zbiera się i suszy kwiatostany. Zawiera czerwony barwnik hyperycynę, pseuohypericynę, flawonoidy (rutyna, kwercetyna), hiperozyd, bakteriobójcze garbniki, witaminy A i C oraz olejek eteryczny.
Działanie: Zmniejsza objawy łagodnej formy depresji (hamuje rozkład neurotransmiterów w mózgu, hamuje również monoaminooksydazę (MAO) i działa jako inhibitor zwrotnego wychwytu serotoniny). Pomaga przy lekkiej bezsenno
ści, a także przy migrenie. Ma działanie żółciopędne, żółciotwórcze, pobudzające trawienie, przeciwzapalne i dezynfekcyjne (może być stosowany zewnętrznie na rany i do płukania gardła)
Ostrzeżenia: musi być stosowany ostrożnie, gdyż zwiększa wrażliwo
ść skóry na słońce (hiperycyna może spowodować reakcje fototoksyczne). Zdecydowanie nie zalecany dla osób o jasnej karnacji skóry lub ze zmianami skórnymi. Obecnie bada się wpływ dziurawca na rozwój czerniaka złośliwego.
Należy też uważać z doustnym przyjmowaniem dziurawca podczas stosowania tabletek antykoncepcyjnych - niektórzy producenci zastrzegaj
ą, że może on obniżać skuteczność działania preparatu.
W handlu dostępne s
ą: zioła do zaparzania, nalewka z ziela dziurawca, tabletki. Dziurawiec wchodzi w sklad licznych mieszanek ziołowych i preparatów złożonych.
Przyrz
ądzanie: Nalewka z ziela dziurawca - 100 g ziela dziurawca zalać 500 g spirytusu i odstawić na 7 dni. Po tym okresie przecedzić i wycisnąć przez gazę. Wewnętrznie stosować 2 razy dziennie po 1 łyżeczce na pół szklanki wody w chorobach wątroby, przewodu pokarmowego i układu żółciowego. Zewnętrznie stosuje się do nacierania w bólach stawowych.
W rolnictwie, masowo występuj
ąc na łąkach obniża jakość siana.
Czerwony barwnik zawarty w kwiatach barwi mleko krów żywi
ących się takim sianem. Także negatywnie wpływa na zwierzęta o jasnej skórze, wywołując uczulenie na światło. Zwierzęta karmione paszą z dużą ilością dziurawca mogą cierpieć na stany zapalne skóry.
W dawnych czasach przypisywano dziurawcowi działanie magiczne, wierzono, że ro
ślina chroni przed czartami i złymi czarami.
Dawniej uważano także, że dziurawiec chroni kobiety ciężarne przed dziwożonami - demonami, które im szkodz
ą.

Dziurawiec Zwyczajny
Hypericum perforatum

Dziurawiec zwyczajny jest wieloletnim, aromatycznym ziołem należącym do rodziny Hypericaceae. Zioło to produkuje żółto-złote kwiaty, które wydają się szczególnie obfite 24 czerwca. Dzień ten jest tradycyjnie obchodzony jako dzień urodzin Jana Chrzciciela. Dziurawiec zwyczajny jest również nazywany ziołem Św.Jana. Liście i kwiaty dziurawca zwyczajnego, które są używane w leczeniu, zbiera się również w tym czasie. Zioło to pochodzi z Europy; można go również znaleźć na obszarze Stanów Zjednoczonych.

Dziurawiec zwyczajny był znany dla takich starożytnych autorytetów medycznych jak Dioscorides czy Hipokrates. Zioło to było opisywane i zalecane jako pomocny lek w starych zielnikach w średniowieczu. Dosyć niedawno, herbata sporządzona z tego zioła odzyskała nową reputację, szczególnie w Europie, jako skuteczny tonik uspokajający, pożyteczny w przypadkach nerwowości, depresji, przemęczenia. Ci, którzy używają tego zioła na codzień, cenią go sobie jako zioło o właściwościach moczopędnych oraz w leczeniu różnych dolegliwości, zaczynając od bezsenności, a kończąc na nieżycie żołądka.

Olejowy wyciąg ze świeżych kwiatów dziurawca zwyczajnego nabiera czerwonego koloru po trzymaniu go na słońcu przez kilka tygodni. Ten tzw.czerwony olej jest stosowany wewnętrznie na te same dolegliwości, na które stosuje się herbatkę z tego zioła, ale jest również używany zewnętrznie na łagodzenie zapalenia i przyspieszanie gojenia się ran. Olej ten jest bardzo wysoce ceniony w leczeniu hemoroidów.

Analiza chemiczna wyeksponowała wiele składników dziurawca zwyczajnego, między innymi około 1% olejku lotnego i około 10% kwasu taninowego.

Zioło dziurawca zwyczajnego jest wspaniałym lekarstwem dla systemu nerwowego, relaksującym napięcie i niepokój, podnoszącym ducha. Zioło to jest uważane jako pomocne w czasie emocjonalnych problemów związanych z menopauzą. Uspokajająca właściwość dziurawca zwyczajnego przypisywana jest substancji zwanej hypericin, która obniża ciśnienie krwi, łamliwość włośniczek, wpływa korzystnie na macicę. Zioło dziurawca zwyczajnego może być używane na bolesne, obfite i nieregularne miesiączki, jak również jest pomocne w czasie napięcia przedmiesiączkowego. Dziurawiec zwyczajny posiada właściwości moczopędne, redukuje zatrzymywanie się płynów oraz przyspiesza eliminację toksyn w moczu. Zioło to znalazło zastosowanie u dzieci moczących się nocą. Jest również pożyteczne w leczeniu skazy moczanowej oraz zapalenia stawów.

Zioło dziurawca zwyczajnego posiada również właściwości wykrztuślne, pomaga w oczyszczaniu klatki piersiowej z flegmy oraz przyspiesza wyzdrowienie z kaszlu i infekcji klatki piersiowej. Dziurawiec zwyczajny posiada właściwości przeciwbakteryjne oraz przeciwwirusowe, jest aktywny przeciw gruźlicy i grypie typu A. Bada sie działanie dziurawca zwyczajnego w leczeniu AIDS oraz raka. Dzięki swojej właściwości ściągającej oraz przeciwbakteryjnej dziurawiec zwyczajny jest pomocny w leczeniu takich chorób przewodu pokarmowego, jak zapalenia żołądka i jelit, rozwolnienia, czerwonki. Mówi się, że dziurawiec zwyczajny wylecza wrzody trawienne oraz niezyt żołądka.
Użyty zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie dziurawiec zwyczajny jest cudownym lekarstwem na nerwobóle, jak i lekiem na wyczerpany system nerwowy.
Dziurawiec zwyczajny może być używany w leczeniu nerwobólu (np. nerwoból nerwu trójdzielnego, rwy kulszowej), go
śćca mięśniowo-ścięgnistego, bólów pleców, bólów głowy, półpaśćca, bólów reumatycznych. Olej z dziurawca zwyczajnego łagodzi i goi oparzenia, rany, owrzodzenia, wrzody. Zioło to łagodzi również zapalenia.

SUROWCE LECZNICZE

Kwitnące części, części nadziemne.
ZASTOSOWANIE

Dolegliwości nerwowe
Dziurawiec zwyczajny jest jednym z najbardziej warto
ściowych ziół stosowanych na problemy z nerwami. Zielarze używali go długo jako tonik na niepokój, napięcia nerwowe, bezsenność, depresję szczególnie zwiazaną z menopauzą.

Menopauza
Zioło to jest szczególnie pomocne przy problemach z menopauz
ą, przynosi ulgę w zmianch hormonalnych oraz leczy obniżoną witalność.

Właściwości wzmacniające
Dziurawiec zwyczajny jest warto
ściowym środkiem wzmacniającym wątrobę oraz pęcherzyk żółciowy.

Zaparzony olej
Czerwony olej jest wspaniałym antyseptykiem. Zewnętrznie, jest używany na rany i oparzenia, łagodzi skurcze i nerwobóle. Wewnętrznie, olej może być stosowany na wrzody trawienne i zapalenia żoł
ądkowe. Jego przeciwwirusowe, przeciwzapalne oraz gojące siły działają zarówno wewnątrz organizmu jak i poza nim, zewnętrznie.

Inne zastosowania
Ropień, Rak piersi, Depresja maniakalna.

HOMEOPATIA:
W homeopatii dziurawiec zwyczajny (hypericum) jest często przepisywany na obrażenia ciała. Jako posiadaj
ący łagodzące właściwości jest wspaniały na problemy nerwowe. Dla celów homeopatycznych cała roślina jest zbierana latem, gdy jej żółte kwiaty są w pełnym rozkwicie. Następnie zioło to jest ucierane na miazgę i moczone w alkoholowym roztworze zanim zostanie osłabione do żądanej mocy w procesie silnego rozcieńczenia.
Dziurawiec zwyczajny jest używany w leczeniu przeszywaj
ących nerwobólów, uszkodzeń nerwów, np. po operacji lub wypadku. Hypericum jest najbardziej ważnym środkiem leczniczym jeśli chodzi o użycie go gdziekolwiek zaistniało obrażenie w części ciała z wysoką koncentracją zakończeń nerwowych, np.palców rąk oraz nóg, oczu, kręgosłupa, ust, łożysk paznokci, głowy. Hypericum jest efektywny na wsztrząśnienia z takimi objawami jak uczucie zimna w głowie, obrażenia oczu. Działa on na nerwy kręgowe, i jest stosowany na ostre bóle pleców, które przemieszczają się w góre lub dól kręgosłupa.
Hypericum jest również wspaniałym
środkiem pierwszej pomocy jeśli chodzi o wszelkiego rodzaju rany kłute (od gwoździ, odłamków), jak również działa na ugryzienia czy zgniecione palce stóp, rąk.
Inne zastosowania hypericum to astma, która pogarsza się w czasie mglistej pogody, bóle zębów, jak również dyskomfort po wizycie u stomatologa.
Hypericum jest również używane na mdło
ści, niestrawności, kiedy osoba ma pokryty język z czystym jego koniuszkiem, rozwolnienia, krwawienia, bolesne hemoroidy, bóle nerwu odbytnicy, późną menstruację z bólami głowy.
Jest pożyteczny w leczeniu depresji, senno
ści, ospałości.

WYSTĘPOWANIE I UPRAWA

Pochodzący z Europy, obecnie dziurawiec zwyczajny można spotkać na całym świecie. Można go znaleźć na łąkach, brzegach rzek lub przy drogach. Dziurawiec zwyczajny preferuje słoneczne miejsca. Rośnie w słabszych gatunkowo glebach. Zioło to może być rozmnażane z nasion na wiosnę, jak również poprzez rozdzielenie korzeni na jesieni. Kwitnące wierzchołki dziurawca zwyczajnego są zbierane latem.

BADANIA NAUKOWE

Depresja
W ostatnich naukowych badaniach przeprowadzonych w Austrii, 67% pacjentów z łagodn
ą do średniej depresji otrzymywało wyciąg z tego zioła. Badania dowiodły, że stan pacjentów poprawił się. To potwierdza wcześniejsze badania, które pokazały, że zioło to jest pomocne w leczeniu depresji.

Hypericin
Czerwony kolor oleju z dziurawca zwyczajnego jest zawdzięczany składnikowi nazwanemu hypericin. Składnik ten posiada wła
ściwości antidepresyjne, jak również silne właściwości przeciwwirusowe. W związku z jego wspomnianymi właściwościami bada się jego skuteczność w leczeniu HIV i AIDS.

Całe zioło
Naukowcy dowodz
ą, że całe zioło jest skuteczne przeciwko wielu infekcjom wirusowym.
SKŁADNIKI

Dziurawiec zwyczajny zawiera glikozydy, flawonoidy(między innymi rutin), olejki lotne, taniny, żywice.
DAWKOWANIE

Wielu ludzi używa 500mg dziennie wyciągu z dziurawca zwyczajnego, tabletki lub kapsułki (zawartość hypericin 0.2%). Większe dawki dziurawca zwyczajnego, tzn.900mg dziennie, mogą być używane w niektórych przypadkach.
Dziurawiec zwyczajny powinien być używany po jedzeniu ewentualnie krótko przed nim. Ziołowe nalewki z dziurawca zwyczajnego s
ą również dostępne.
Często s
ą brane w dawkach 1-2ml trzy razy dziennie.
SKUTKI UBOCZNE I OSTRZEŻENIA

Dziurawiec zwyczajny powoduje, że skóra staje się bardziej wrażliwa na światło. Osoby z jasną karnacją powinny unikać ostrego słońca i innych źródeł światła ultrafioletowego, np. łóżek do opalania. Jest również wskazane unikanie czerwonego wina, sera, drożdży, marynowanych śledzi.
Dziurawiec zwyczajny nie powinien być używany w czasie ci
ąży oraz
karmienia piersi
ą.
JAK DZIAŁA W ORGANI
ŹMIE

Przede wszystkim dziurawiec zwyczajny działa na system nerwowy. Hypericin w połączeniu z innymi składnikami działa jako antydepresant. Badania naukowe dowiodły, że dziurawiec zwyczajny może być używany w kombinacji z miłorzębem w celu zwiększenia efektywności antydepresyjnej. Jakkolwiek, jeśli chcesz łączyć te dwa zioła lub bierzesz przepisane antydepresanty, należy najpierw skonsultować się z lekarzem bądź zielarzem profesjonalistą. Dziurawiec zwyczajny jest również środkiem wzmacniającym dla całego układu nerwowego. Może być używany w czasie menopauzy, gdzie fizyczne zmiany są pogarszane przez psychiczne i emocjonalne osłabienie. Jeśli mówimy o układzie trawienia, zioło to jest dobrodziejstwem dla wątroby. Dzięki swoim właściwościom przeciwwirusowym ziele dziurawca zwyczajnego jest szczególnie pomocne w czasie gryp i przeziębień. Wzmacnia system odpornościowy.
Zewnętrznie, olej z dziurawca zwyczajnego leczy rany i łagodzi bóle nerwów, szczególnie w przypadku półpa
śćca i powtarzających się wysiłkowych obrażeń.
UŻYCIE
CZĘ
ŚCI NADZIEMNE:
NAPAR - Stosować na niepokoje, lęki, napięcia nerwowe, drażliwo
ść lub emocjonalne "dołki", w szczególności związane z menopauzą lub zespołem napięcia przedmiesiączkowego.
NALEWKA - Na moczenie nocne u dzieci, dawać 5-10 kropli na noc.
Płukanka - Używać naparu do przemywania ran, siniaków, owrzodzeń
skóry.
KWITN
ĄCE CZĘŚCI:
KREM - Stosować na zlokalizowane bóle nerwowe, takie jak rwa kulszowa, skurcze lub jako pomoc w łagodzeniu bólów zwi
ązanych z obrzękiem piersi w czasie karmienia piersią. Krem z dziurawca zwyczajnego może być również stosowany jako antyseptyk i ściągający na zadrapania, owrzodzenia, wrzody.
ZAPARZONY OLEJ - Używać na oparzenia, mię
śnie, zapalenia stawów, między innymi na zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej (łokieć tenisisty), neuralgię, rwę kulszową. Dodaj kilka kropel oleju z lawendy na oparzenia lub olej z krwawnika pospolitego na zapalenia stawów.
OLEJ Z DZIURAWCA ZWYCZAJNEGO
2 szklanki (500ml) oliwy z oliwek
50g kwiatów z dziurawca zwyczajnego
1 kolorowy, szklany słój (może być br
ązowy, niebieski lub zielony)

Nazbieraj kwiatów dziurawca zwyczajnego w suchy i słoneczny dzień.
Umie
ść je w słoju i zalej oliwą. Trzymaj z dala od swiatła, mieszając regularnie. Maceruj przez 2 miesiące, następnie odcedź używając gazy. Olej ten leczy mniejsze oparzenia, kontuzje, neuralgie, reumatyzm. Łagodzi wszelkiego rodzaju bóle zewnętrzne jak i wewnętrzne. Aby zakonserwować go na dłużej, należy dodać 5% olejku z lawendy.